Ład rodzinny
Sukcesja
Sukcesja to jedna z trudniejszych kwestii, z którymi muszą się zmierzyć rodziny oczekujące przejścia własności majątku do następnego pokolenia. Niezależnie od tego, czy chodzi o przekazanie majątku, biznesu, czy władzy, odpowiednio zaplanowana sukcesja ma kluczowe znaczenie dla przyszłości rodziny i jej dorobku.
Specjaliści Family Office rozumiejąc potrzebę rodziny, potrafią rozpoznać i dobrać kompleksowe rozwiązania w zakresie planowania i realizacji strategii sukcesji, aby zapewnić płynne i efektywne przekazanie zasobów na rzecz kolejnych pokoleń. Zarządzanie sukcesją zabezpiecza przyszłość majątku rodziny oraz zapewnia ciągłość w prowadzeniu przedsiębiorstw czy inwestycji. Proces ten wymaga zarówno dogłębnej analizy prawnej i finansowej, jak i strategicznego planowania w zakresie zarządzania rodzinnymi talentami oraz być może także relacji z innymi inwestorami i akcjonariuszami działającymi wspólnie z majątkiem rodzinnym.
Sukcesja, to nie przygotowanie testamentu czy przekazanie notarialnie majątku. To przede wszystkim rozwijanie kompetencji potencjalnych następców (next gen) oraz budowanie relacji z innymi osobami pracującymi na rzecz majątku rodzinnego (executive family office). Wszystko to z myślą o jak najbardziej efektywnym przeniesieniu majątku i odpowiedzialności na kolejne pokolenia.
W związku z tym, że proces sukcesji trwa wiele lat (zazwyczaj nie mniej niż 7), kluczowe jest uwzględnienie długoterminowych strategii i scenariuszy. Obejmuje to zarówno planowanie awaryjne na wypadek „nieszczęścia”, jak i adaptację do zmieniających się warunków rynkowych i osobistych. Modelowym inicjatorem sukcesji jest osoba zarządzająca majątkiem rodzinnym w wieku nieznacznie po 50 roku życia, do której należy zaplanowanie tego skomplikowanego procesu. Późniejsze rozpoczynanie działań obarczone jest znaczącym ryzykiem i często kończy się niepowodzeniem. Między innymi dlatego nie więcej niż 30% biznesów rodzinnych prowadzonych jest i utrzymuje majątek w kolejnym pokoleniu.
W procesie zarządzania sukcesją Family Office często korzysta z ekspertyzy zewnętrznych doradców – prawników, konsultantów biznesowych i doradców podatkowych. Współpraca jest kluczowa dla stworzenia spersonalizowanego planu, który będzie zarówno zgodny z obowiązującym prawem oraz wizją rodziny, jak i optymalny z punktu widzenia finansowego. Jednakże szczególna role przywiązuje się do elementów „miękkich”, czyli komunikacji międzypokoleniowej. Tutaj bardzo pomocni są psychologowie biznesu, którzy pomagają poprowadzić to niełatwe, międzypokoleniowe porozumienie.
Strategie zarządzania sukcesją są oczywiście zintegrowane z innymi działaniami Family Office, takimi jak zarządzanie inwestycjami czy realizacja projektów deweloperskich, jednakże sukcesja realizowana jest zdecydowanie łatwiej, jeżeli rodzina posiada wypracowany Ład Rodziny (Family Governance), czyli funkcjonujące rodzinne struktury decyzyjne. A ponad wszystko cenne są więzi rodzinne, które w zakresie ponadpokoleniowych wartości, stanowią najtrwalszy element scalający majątek ponadpokoleniowo. W tym kontekście warto posiadać Konstytucję Rodziny.
Dzięki holistycznemu podejściu, które obejmuje zarówno aspekty rodzinne jak i majątkowe, mając przy rodzinie funkcjonujący kompetentny Family Office, zapewnienie ciągłości majątkowej, ale również ciągłość wiedzy i kompetencji jest łatwiejsze. Bez dobrej sukcesji, sukces biznesowy może stać się bolesna porażką w „jesieni życia”.
Konstytucja Rodzin
Konstytucja Rodzin to dokument, który stanowi podstawę działania rodziny w kontekście: własności majątku, formy zrządzania nim, czerpania korzyści, prowadzenia działalności charytatywnej, formuły dziedziczenia i wielu innych elementów, które są istotne dla rodziny. Jest to swego rodzaju „ustawa zasadnicza” dla rodziny, która zawiera zasady, procedury i reguły mające na celu harmonijne zarządzanie wspólnym kapitałem i przekazywanie go kolejnym pokoleniom.
Cechy charakterystyczne Konstytucji Rodzinnej:
- Jasność i przejrzystość – ułatwia rozstrzyganie potencjalnych konfliktów i pomaga unikać nieporozumień.
- Długoterminowe planowanie – pomaga w formułowaniu strategii, celów oraz w planowaniu sukcesji.
- Wzmocnienie więzi rodzinnych – zachęca do wspólnego przemyślenia i rozmów na temat wartości, celów i planów na przyszłość.
- Profesjonalizacja – wprowadza standardy i procedury, które mogą być stosowane w prowadzeniu rodzinnego biznesu lub zarządzaniu inwestycjami.
Kluczowe elementy
- Wartości i Misja – podstawowe wartości i misja rodziny, które są drogowskazem dla wszystkich członków w ujęciu międzypokoleniowym.
- Struktura decyzyjności – określa, kto podejmuje kluczowe decyzje i jak są one podejmowane. Może to obejmować role takie jak „Zarząd Rodzinny”, czy też „Rada Rodzinna”.
- Zasady sukcesji – podstawowe zasady dotyczące przekazywania majątku i odpowiedzialności na kolejne pokolenia.
- Polityka Inwestycyjna – zasady dotyczące zarządzania wspólnym majątkiem, w tym podejście do inwestowania, dywersyfikacji, kontroli ryzyka.
- Rozwiązywanie konfliktów – mechanizmy pozwalające na rozstrzyganie wewnętrznych konfliktów.
- Odpowiedzialność społeczna – jeśli rodzina angażuje się w działalność charytatywną lub filantropijną, zasady te również są często zapisane w Konstytucji.
Konstytucja Rodzin jest szczególnie ważna w kontekście Fundacji Rodzinnej. W sytuacjach, gdzie rodzina zdecyduje się na utworzenie fundacji jako formy prawnej zarządzania majątkiem i realizacji celów społecznych, konstytucja może służyć jako ramy działania i wytyczne dla fundacji. Ostatecznie, pomaga to w utrzymaniu spójności celów i wartości pomiędzy działalnością fundacji a oczekiwaniami rodziny.
Next Gen
Kolejne pokolenie zawsze różni się od rodziców. I jest to bardzo dobre, bo zmieniająca się rzeczywistość wymaga również nowego spojrzenia na aspekty zarządzania i inwestycji. Ale jak przygotować nowe pokolenie, zwane popularnie „Next Gen”, do przejęcia sterów?
Nowe pokolenie niesie ze sobą nowe umiejętności, oczekiwania i wartości, które mogą znacząco wpłynąć na sposób zarządzania majątkiem rodzinnym w przyszłości. Jednym z najbardziej widocznych trendów Next Gen jest rosnące zapotrzebowanie na większą przejrzystość i odpowiedzialność w działaniu Family Office. Nowe pokolenie oczekuje nie tylko przejrzystości w zarządzaniu finansami, ale także możliwie najszerszego zrozumienia odpowiedzialności społecznej i środowiskowej majątku rodzinnego.
Podstawą w przygotowaniu Next Genów jest komunikacja i edukacja. Zachęcanie do otwartej i szanującej różnorodność rozmowy pomiędzy pokoleniami jest kluczowe. Family office również często pełni również rolę edukacyjną, pomagając młodszemu pokoleniu zrozumieć istotę zarządzania majątkiem i dziedzictwem rodzin. Oferowanie programów stażowych i szkoleniowych może być doskonałym sposobem na przygotowanie Next Gen do roli, którą będą pełnić w przyszłości.
Next Gens często są zorientowani na technologie. Ze względu na ich biegłość w technologiach cyfrowych, młodsze pokolenie może być kluczowe w integracji technologii do biura Family Office.
Zarządzanie majątkiem rodziny w epoce nowego pokolenia to nie tylko kwestia finansowa, ale także zrozumienie, integracja nowych umiejętności, wartości i oczekiwań, jakie wprowadza kolejne pokolenie wnosi. W celu zapewnienia spójność i ciągłość dziedzictwa rodzinnego, konieczne jest zastosowanie środków integrujących pokolenia.
Fundamentalną sprawą jest jednak to, aby nie obciążać Next Gen obowiązkiem zarządzania majątkiem w przyszłym pokoleniu. Genu przedsiębiorczości nie dziedziczy się zawsze tak jak DNA. Jeżeli w kolejnym pokoleniu objawią się talenty biznesowy, to będzie to wspaniała sytuacja, jednakże to co najważniejsze, to aby kolejne pokolenie rozumiało w jaki sposób funkcjonuje majątek, którego są beneficjentami i w jaki sposób komunikować się ze specjalistami często z Family Office, którzy na co dzień o niego dbają.
Filantropia
Dobroczynność w kontekście Family Office to obszar, w którym strategiczne zarządzanie majątkiem łączy się z misją generowania długoterminowego wpływu społecznego. Pierwszym krokiem w skutecznej filantropii jest zdefiniowanie celów i misji. Wybór jasno zdefiniowanej misji pomoże w długoterminowym planowaniu i efektywnym wykorzystaniu zasobów.
Filantropia jest doskonałym narzędziem do edukacji i zaangażowania młodszych pokoleń w zarządzanie majątkiem rodziny. Dzięki wspólnym projektom i inicjatywom, młodsze pokolenie może uczyć się zarządzania finansami, podejmowania decyzji i wpływania na pozytywne zmiany społeczne.
Efektywna filantropia nie kończy się na samym przekazaniu środków. Jest to proces ciągły, który obejmuje monitorowanie i ocenę wpływu, a także ciągłą adaptację strategii w odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się realia społeczno-ekonomiczne. Filantropia w Family Office nie jest obowiązkiem, a przywilejem, który oferuje unikalną okazję do kreowania trwałego dziedzictwa.